Thiên Sơn
Vũ Quần Phương thuộc lớp nhà thơ chống Mỹ, nhưng không giống như Phạm Tiến Duật, Hữu Thỉnh, Nguyễn Khoa Điềm… Thành tựu nổi bật trong thơ ông không phải là những bài thơ về chiến tranh. Cái làm nên tài năng của Vũ Quần Phương chính là chất suy tưởng và những tình cảm nồng thắm, bình dị được thể hiện trong những bài thơ trau chuốt về ngôn từ, hài hòa về âm điệu và hình ảnh được gạn lọc nhiều khi hóa thành biểu tượng. Thơ ông lúc trẻ đã lắng đằm, heo hút, về sau càng mênh mang, thăm thẳm và giàu triết luận.
Trong căn phòng đầy sách, một chiều xuân nắng vàng, Vũ Quần Phương chia sẻ với tôi về những ký ức của đời mình. Ông kể: “Sáu tuổi mình mồ côi bố. Mười tuổi đã xa nhà đi trọ học. Ngay từ những ngày ấy mình đã thấm thía nỗi cô đơn. Có lúc thấy mình lủi thủi không có ai chia sẻ. Cái nghĩ ngợi đến với mình từ rất sớm”. Đó là khởi đầu cho những uẩn khúc trong tâm tư, tạo nên chiều sâu của tâm hồn. Sau khi bố của ông mất, mẹ con ông phải sống nhờ trong một ngôi nhà thờ họ, mùa đông phải gián thêm giấy bóng che bớt cơn lạnh, đêm đêm gió thổi vào miếng giấy tạo thành những tiếng phù phù. Bao nhiêu năm rồi ông vẫn nhớ cái cảnh ấy. Không có nhà, thỉnh thoảng lại phải chuyển đi nơi này nơi khác, mẹ thì làm nghề dạy học không đủ tiền nuôi 3 người con nên phải đi bán thêm cau trầu ngoài chợ. Cảnh đói nghèo ấy khiến ông sớm phải suy nghĩ và lo toan cho cuộc sống của mình…
